هرآنچه درباره نمادشناسی در طبیعت باید بدانیم!

طبیعت همیشه نقش مهمی در زندگی موجودات زنده داشته ولی این اهمیت در زندگی انسان های پیش از تاریخ بیش از هر زمان دیگری بوده است. لازم است اشاره کنیم که حیدر شجاعی در کتاب نمادشناسی تطبیقی به تفصیل راجع به نماد شناسی طبیعت و نماد شناسی حیوانات در فرهنگ های مختلف از منظر روانشناسان صحبت کرده است.

تا به حال برایتان پیش آمده ذهنتان درگیر مفهوم پشت نمادی شود؟ مثلا نقاشی های روی سفال های چند هزار ساله و یا نقوش جانوران خیالی در معماری و کتاب های قدیمی؟ جلوه‌های طبیعت و نمادهای باستانی، رازهای نهفته‌ای دارند که باید کشفشان کرد.

در این مقاله سعی بر این است که به نمادشناسی، خاص نمادشناسی در طبیعت بپردازیم. اگر از علاقه مندان این موضوع و کشف رمز سمبل های طبیعت هستید و تمایل دارید به هر چیزی که می رسید، معنا و مفهوم پنهان آن را بدانید این مطلب را از دست ندهید.

نماد خورشید

در نماد شناسی طبیعت نماد خورشید از گذشته تا به امروز مورد توجه بوده است و در دوره های گوناگون ملت ها خورشید را می پرستیدند. خورشید نماد حیات و سرچشمه‌ نیروی انسان و جهان است، و به زندگی روشنایی و گرما می‌بخشد. علاوه بر اینها گاهی خورشید به صورت نمادین پدر بشر قلمداد می شود.

نماد شناسی باران

باران جزو نمادهایی است که بیشتر در ادبیات استفاده می شود با این وجود نماد باران و مفهوم آن در تمامی فرهنگ ها تقریبا مشترک است. باران نماد رحمت و روشنی و صمیمیت است. باران نوید ازادی و عشق می دهد.

نماد شناسی گل ها

گاهی به نظر میرسد گل ها در کنار زیبایی صرفا برای این به وجود آمدن تا نماد چیزی باشند، واضح تر اینکه نماد عواطف و احساسات انسانی! رنگ گلها، نام انها و حتی تعدادشان مفهومی در پی دارد. مثلا در نمادشناسی گلها این باور رایج است که گل آفتابگردان نماد زندگی شاد و انرژی است یا گل لاله که در اصل ریشه در منطقه ی کشور ایران و ترکیه دارد و بعدها به اروپا برده شد هر رنگش قصیه خود را دارد. لاله سفید نماد بخشش است و لاله قرمز در میان ایرانیان نماد عشق بی پایان مانند عشق شیرین فرهاد است، عشق هایی که سرانجام خوشی نداشته اند.

نماد شناسی گیاهان

نشانه‌ها و نمادها در گیاهان هم پیشینه تاریخی دارد. نماد‌های گیاهی در قرون وسطی و رنسانس و حتی در نمایش‌نامه‌های شکسپیر هم وجود‌ داشته است. در دوران ویکتوریا گفتن احساسات عاشقانه با صدای بلند ممنوع بود، به همین دلیل مردم گل‌ و گیاهان را واسطه قرار می دادند.

نماد شناسی خاک

در نماد شناسی طبیعت خاک نماد زندگی و جان بخشیدناست می‌کنند سمبلی از زایشی نو است و رستن است. نمادها جایگاه خود را در بین جوامع بشری پیدا و تحکیم کرده و نمادهای هر ملتی جلوه تعلق افراد آن جامعه به فرهنگی خاص است. نمادها و سمبل ها در نهایت به دلیل آنکه در زندگی تقویت و تکرار می شوند حس هویت ایجاد می کنند.

 استفاده از نماد طبیعت در نام برند یا طراحی لوگو آن ها

عموما لوگوی هر برندی با هدف مشخصی طراحی می شوند، در واقع لوگوها از ابزارهای حیاتی برای خلق تصویر یک برند محسوب می شوند و به همین دلیل صرف هزینه های سنگین برای طراحی لوگو خیلی عجیب به نظر نمیرسد. گاهی طراحی لوگوها به قدری هوشمندانه است که حتی قبل از خرید محصول ارتباطی بین مشتری و فروشنده ایجاد می کند، لوگوها بایستی به گونه ای طراحی شوند که باعث انتقال سریع معنی و پیام لوگو به مخاطب شوند. در اینجا به برخی از برندهای معروف که در طراحی لوگو خود از نمادهای طبیعت استفاده کرده اند اشاره می کنیم:

⇐ دوره طراحی لوگو (logo) ⇒

نام کوکاکولا

کوکا کولا از برندهای محبوب و شناخته شده در جهان است. در سال ۱۸۸۶در آتلانتا قانون منع مشروبات الکلی به تصویب رسید. به همین دلیل دکتر جان اس پمبرتون، شیمیدان آتلانتایی تصمیم گرفت محصول خودش که شربتی نیرو زا بود را با نام تجاری جدید و بدون استفاده از الکل عرضه کند. او در نظر داشت که نام این محصول برگرفته از مواد اولیه ی تشکیل دهنده ی آن (گیاه کاکائو و میوه درخت کولا) باشد. به همین دلیل نام “شربت تقویت کننده کوکا و میوه کولا” را انتخاب کرد.

فرانک رابینسون دفتر دار و حسابدار دکتر پمبرتون بعد از دیدن این نام به فکر افتاد که آن را خلاصه کرده و تبدیل به کوکاکولا کند و از آنجایی که خط خوبی داشت حروف را با پیچ و خم زیبایی نوشت. دکتر پمبرتون طرح حسابدارش را پسندید و بر روی تمامی محصولات جدیدش نام کوکاکولا را به همان شکل درج کرد و این بود ماجرای لوگوی کوکاکولا و حسابدار خوش خط.

لوگو تویوتا

لوگوی شرکت خودروسازی تویوتای ژاپن در ابتدا به نظر می رسد شبیه یک گاوچران است که کلاه بزرگی بر سر گذاشته است، اما در واقع این لوگو سه شکل بیضی است که قلب مشتری، قلب محصول و پیشرفت‌های تکنولوژیکی و فرصت‌های بی‌حد و مرز تویوتا را ترسیم ‌می‌کند. در زبان ژاپنی «Toyo» به معنای ” فراوانی” و “ta” به معنای برنج است. در برخی فرهنگ‌های آسیایی اعتقاد بر این است که فراوانی برنج ثروت را به همراه دارد.

طراحی لوگو لیوایز

در نماد شناسی طبیعت لوگو برند Levi’s به دو صورت وجود دارد یکی لوگو با با دو اسب . لوگوی اسب ها روی شلوار های جین Levi’s اشاره به کیفیت بالا و دوام این محصولات دارد.

لوگو ناسا

لوگوی ناسا ترکیبی از سه نشانه است : یک نشانه ( مانند توپ)‌، لوگو و یک مهر (نشان). این مهر به صورت حرفه ای و از روی یک ستاره ی واقعی ساخته شده است که اول توسط آیزنهاور تصویب شد و بعد از آن کندی آن را تغییر داد.

لوگو استارباکس

در سال ۱۹۷۱، بنیانگذار استارباکس برای لوگوی خود که از چوبی حکاکی شده از قرن ۱۴ الهام گرفت. این حکاکی یک پری دریایی زیبا با دو دم را نشان می دهد.

لوگو شل

این شرکت (نفتی) لوگو خود را با الهام از طبیعت طراحی کرده است. این لوگو در ابتدا طرحی سیاه و سفید بود. تقریباً ۵۰ سال بعد، در سال ۱۹۴۸ ، لوگو به رنگ قرمز و زرد تغییر یافت.

لوگو برند آرمانی

شرکت طراح و تولیدکننده مد و لباس ایتالیایی آرمانی در سال ۱۹۷۵ راه اندازی شد. در لوگوی این نام تجاری معتبر در صنعت مد، نقش یک عقاب با پرهای گشوده دیده می شود که به نظر می رسد به دنبال اثبات حق است. در واقع این عقاب بیانگر برتری این نام تجاری در کیفیت است و در سراسر جهان طرفداران خود را دارد.

نشان تجاری فراری

لوگوی شرکت خودروی فراری روایتگر داستان یک جنگ است. «فرانچسکو باراکا» یک خلبان جنگنده ایتالیایی معروف است که در جنگ جهانی دوم حماسه آفرینی کرده است. او در جلوی هواپیمای خود یک نشان اسب را چسبانده بود. پس از مرگ این خلبان بزرگ، انزو فراری (بنیان‌گذار برند فراری) تصمیم میگیرد ملاقاتی با والدین این خلبان داشته باشد و در ادامه، مادر خلبان از او می‌خواهد تصویر اسب معروف را برای افزایش شانس روی خودروی خود نصب کند.

نماد لوگو اپل

لوگوی اپل توسط رونالد وین، یکی از بنیانگذاران اپل طراحی شده است. ایده لوگو سیب گاز زده در واقع اشاره به کشف جاذبه زمین توسط نیوتن است.

لوگو شرکت سایپا

در لوگوهای ایرانی، می توان به شرکت سایپا اشاره کرد. طراح، مرتضی ممیز برای طراحی آن از از کاشی‌کاری گنبد سرخ مراغه الهام گرفت.

هما

ادوارد تیگران زهرابیان طراح لوگوی هواپیمایی هما از سر ستون های تخت جمشید الهام گرفت است این لوگو بر اساس مخفف نام این شرکت «هما» یا پرنده‌ی اساطیری ایران است.

سازمان چای کشور

این لوگو هم توسط استاد مرتضی ممیز طراحی شده است. لوگوی سازمان چای کشور متشکل شده از غنچه و دو برگ که چای رسیده و برداشت به موقع آن را تداعی می کند.