جایگاه مد در سیاست، جامعه و جنسیت چیست؟

 امروزه مد و ترند در زندگی ما جایگاه ویژه­ای دارد به­ طوریکه تاثیر آن را می­توان در بخش­های مختلفی مانند سیاست، جنسیت، قراردادها و هویت اجتماعی به­ وضوح مشاهده کرد.

مد و سیاست

امروزه پوشش سیاستمداران روشی برای نشان دادن اقتدار، اعتبار، ذکاوت و باور­های آنها می­باشد. تحقیقات حاکی از این مساله است که رای­دهندگان از نوع پوشش نمایندگان به تفاسیر و حکم­های متفاوتی می­رسند و تصمیمات بخصوصی اتخاذ می­کنند. همچنین بررسی­ ها نشان می­دهد که می­توان به الگوهای مشابهی در میان سیاستمداران رسید، برای مثال زنان حزب محافظه­ کار عموما کفش­های پاشنه بلند و حزب لیبرال پاشنه­ ی کوتاه و کتانی انتخاب می­کنند. مردان نیز در تمام جناح­های سیاسی متمایل به کفش­های رسمی هستند. سیاستمداران اغلب در زمان انتخابات از سبک پوشش خود به منظور اثرگذاری بر افکار عمومی استفاده می­کنند. تا نشان ­دهند تا چه میزان جسور، خلاق، آزادی­خواه و یا محافظه­ کار و پایبند به اصول هستند. این مفاهیم با توجه به پیام خاصی که قصد القای آن را به طور ضمنی به طرفداران دارند، در رنگ­ها، برش­ها، تضاد و یا هارمونی اجزای مختلف لباس اتفاق می­افتد. 

مد و جنسیت

مد به طور تنگاتنگی با جنسیت در ارتباط است. هر سبکی از مد می­تواند علاوه بر جنسیت، گرایش و باورهای جنسی را نیز به نمایش بگذارد. برای مثال نوجوانان به­ شدت در درک بدن ایده ­آل­شان به رسانه­ و مدل­ها وابسته­ اند. بدن­های لاغر و مورد تایید در صنعت فشن برای آنها حکم اصل و بدن چاق به مثابه “دیگری” است. آنها با انتخاب نوع پوشش به گروه­ های هم­سن خود وصل می­شوند و تایید و هویت لازم را از آنها کسب می­کنند. همچنین مد همواره انعکاسی از نوع رابطه اجتماعی بین زنان و مردان بوده است؛ میزان آزادی، احترام و جایگاهی که هر کدام نسبت به محیط و دیگری داشته است. حتی به لحاظ تاریخی پس از هر دوره خفقان و یا عدم تعادل بین زنان و مردان، گرایش به لباس­های اغواگر بیشتر شده است تا بر تفاوت و تمایز میان دو جنس تاکید کند. مد نماد بیرونی باورها و افکاری است که جامعه از طریق ذهن طراح- به عنوان یکی از اعضای همان جامعه- بازتولید می­کند. اما در این بین نیز فرهنگ­هایی وجود دارند که از طریق رسوم کهن، به شیوه متفاوتی به نقش­های جنسیتی نگاه می­کنند؛ در بعضی از کشورها مانند ژاپن مراسمی برپا می­شود که در آن مردان لباس زنانه به تن می­کنند و عقیده دارند با این کار احساس ناامنی در بدن خود را رفع می­کنند و به تجسم ایده ­آلی از بخش زنانه وجود خود می­رسند. 

---

⇐دوره جامع طراحی مد و لباس⇒

---

مد و قراردادهای اجتماعی

قرارداد­های فرهنگی- اجتماعی همواره به شیوه نانوشته ­ای بر نحوه تعامل افراد در یک جامعه اثر می­گذارند. این مساله را می­توان به خوبی در مورد سیاه­ پوستان و رنگین پوستان شرقی در جوامع اروپایی- آمریکایی نظاره کرد. در سال­های اخیر که با تغییر در کلان روایت­ها و اهمیت فردیت، خرده فرهنگ­ ها و صداهای خاموش جامعه روبرو شده ­ایم، این قراردادها نیز تغییرات بسیاری کرده است و منجر به پذیرش تنوع و تفاوت در میان افراد جامعه شده است. این مساله در تفاوت­های میان فرهنگی مابین سفیدپوستان و سایر رنگین پوستان به خوبی مشهود است، برای مثال سیاه­پوستان سال­ها با استفاده از مد تلاش ­کردند تا در برابر این عدم پذیرش­ها مقاومت کنند و تاب بیاورند زیرا این تنها وسیله­ ای بود که به واسطه آن می­ توانستند دیگر بودنشان را پنهان کنند و از نوع ظهور و بروزشان در جامعه محافظت کنند. آنها در حقیقت از هویتشان در برابر جامعه امریکا دفاع می­کردند. اما در سال­های اخیر و با توجه به تغییرات صورت گرفته شاهد پذیرش بیشتر تنوع نژادی و میراث هویتی آنان هستیم که این امر در فشن نیز جایگاه خود را یافته است. برای مثال طبیعت موی مجعد آنان بدل به یکی از المان­های مورد تاکید صنعت مد شده و به این واسطه میراث نژادی سیاه ­پوستان ارج نهاده شده است. آنها دیگر زمان را صرف صاف کردن موهای خود نمی­کنند زیرا این ویژگی یکی از نشانه ­های هویت تاریخی آنان است.­ 

مد و هویت اجتماعی

هویت اجتماعی به معنی آگاهی یک فرد از نقش او در جامعه است و این امر بر پایه احساس تعلق به گروه­هایی شکل می­گیرد که با آنها تفاهم دارد. ویژگی­های متعددی همچون عقاید، سطح اجتماعی، شغل، تحصیلات و… افراد را به یک گروه متصل می­کنند. پوشش نیز یکی از نمادهایی است که در آن تمام این ویژگی­ها ظهور می­کند و افراد به واسطه­ آن می­توانند آنچه که به واقع هستند را نشان دهند. در حقیقت فشن حالتی بیانگر دارد و پاسخی است به و از جهانی که انسان­ها را احاطه کرده است. مد همچنین نشان دهنده زیبایی­شناسی، ارزش­های اخلاقی و باورهای دینی است و نه تنها هویت را نمایش می­دهد بلکه به آن شکل نیز می­بخشد.