تسونکو ساساموتو، یکی از اولین عکاسان زن ژاپنی، در سن 107 سالگی درگذشت

سی ان ان در 15 آگوست گزارش داد، تسونکو ساساموتو ، که یکی از اولین زنانی بود که در ژاپن عکاس خبری حرفه ­ای شد، در 107 سالگی، به مرگ طبیعی درگذشت.

در دوران جنگ جهانی دوم و پس از آن، ساساموتو از ژاپنی که به سرعت و شدت زیادی در حال تغییر بود؛ عکاسی کرد و اغلب به سفارش نشریات بزرگ این کار را انجام می­داد. او جایگاهی را در کشور ژاپن برای عکاسان زن، ایجاد کرد که قبل از او برای مدتی طولانی تنها در انحصار مردان بود.

زندگی حرفه ­ای هنرمند

تسونکو ساساموتو اخیراً در نمایشگاهی به نام” چهره جدید زن در پشت دوربین ” شرکت کرده بود. این نمایشگاه، نظریات زنانی بود که عکاسی را به عنوان یک رسانه هنری در نیمه اول قرن بیستم شکل دادند و موزه هنر متروپولیتن در نیویورک و گالری ملی هنر در واشنگتن دی سی میزبانی این رویداد را عهده ­دار شد. برای بازاریابی این نمایش، از خودنگاره ساساموتو استفاده شده بود.

ساساموتو در سال 1914 در توکیو به دنیا آمد. در کالج، در رشته تصویرسازی و طراحی پارچه تحصیل کرد. مدتی بعد، در سال 1940 با تشویق و کمک کنیچی هایاشی، یکی از دوستان خانوادگی ساسامتو، که در آن زمان به عنوان رئیس کتابخانه عکس ژاپن خدمت می­کرد، به حرفه عکاسی روی آورد. اگرچه او دراین  زمینه آموزش ندیده بود، اما به پیشنهاد هایاشی شروع به عکاسی کرد. اولین عکس‌های او یادآور آثار و سبک مارگارت بورک وایت، عکاس آمریکایی بود که در آن زمان برای نشریه LIFE عکاسی می­کرد.

مبارزه با محدودیت­های جنسیتی

با اینکه در آثار او به این موضوع مستقیما اشاره نمی­شود؛ اما این هنرمند در تلاش برای مبارزه با محدودیت­های جنسیتی آن دوران بود. به گفته آندره­آ نلسون، کیوریتور بخش عکاسی گالری ملی هنر که نمایشگاه «چهره جدید زن در پشت دوربین» را سازماندهی کرد؛ ساساموتو مجبور بود دامن و کفش پاشنه بلند بپوشد -لباس مرسوم زنان شاغل در آن زمان- و این باعث می‌شد که او نتواند در برخی موارد، از یک سوژه در بهترین زاویه ممکن، قاب ببندد. این محدودیت­ها همچنین هرگز به او اجازه نداد که از نزدیک بتواند از درگیری­هایی که در طول جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد؛ عکاسی کند.

با این حال، او موفق شد برای هفته نامه ژاپنی Shashin Shuho و یک نشریه چینی عکس بگیرد. او در حالی که برای این نشریات، به صورت سفارشی کار می­کرد؛ وقت کافی برای عکاسی در سفر را نیز به دست آورد.

پس از جنگ، ساساموتو متوجه شد که ژاپن چقدر تغییر کرده است. عکس‌هایی مانند Ginza 4 Chome PX (1946)، که در آن زنی در حال عبور از یک پست صرافی است؛ هجوم ارتش آمریکا به زندگی ژاپنی‌ها را در سال‌های پس از پایان جنگ جهانی دوم نشان می‌دهد.

گرچه عکاسی ساساموتو در ژاپن مورد احترام قرار گرفته بود، اما تا قبل از افتتاح نمایشگاه « چهره جدید زن در پشت دوربین»، او در ایالات متحده شناخته شده نبود. برخی از نحوه قاب‌بندی آثار ساساموتو در نمایشگاه انتقاد کردند، زیرا تصاویر او شامل پرتره‌ای از یک مقام راست‌گرا و تصاویری بود که به عنوان نماد پیشرفت ژاپن به غرب صادر می­شد.

دوره عکاسی آنالوگ و دیجیتال

نقدها و مصاحبه ­ها

مورخ، کلی میدوری مک کورمیک، که ژاپن مدرن را مطالعه کرده است، در مقاله­ای در واشنگتن ­پست نوشت: “ساساموتو در ماموریت نژادپرستانه و امپریالیستی دولت ژاپن در طول جنگ جهانی دوم همدست بود. او ادامه داد :” نمایش Met نشان می‌دهد که چقدر راحت می‌توان موضوعات عکس‌ها را از بافت آن‌ها جدا کرد.”

در مقاله‌ای که در سال ۲۰۲۰ توسط گالری ملی هنر منتشر شد، نلسون در ملاقات با ساساموتو قبل از همه‌گیری کرونا، از او پرسیده بود:” خاص و کمیاب بودن، در یک زمینه کاری به عنوان یک زن، چگونه است؟”

نلسون نوشت: “او به من گفت که اغلب در میان گروه احساس انزوا می­کند و کار او جدی گرفته نمی­شود.” با این حال او اضافه کرد که رفاقتی بین عکاسان وجود دارد… او با نگاهی به دوران حرفه‌ای خود، به یاد آورد، که چگونه دوربین به او اعتماد به نفس و فرصتی برای ملاقات با افراد بسیار جذابی را به ارمغان آورد.”