چهار قانون طلایی طراحی رابط کاربری

رابط کاربری (UI) بخش مهمی از هر محصول نرم‌افزاری است. اگر این طراحی به‌خوبی انجام شود، کاربران حتی متوجه آن نمی‌شوند و اگر ضعیف انجام شود، کاربران نمی‌توانند برای استفاده مؤثر از یک محصول از آن بهره‌برداری کنند. اکثر طراحان برای افزایش شانس موفقیت هنگام ایجاد رابط کاربری از اصول طراحی رابط پیروی می‌کنند.

اصول طراحی رابط، مفاهیم دشواری هستند که برای هدایت طراحی نرم‌افزار استفاده می‌شود. در این مقاله، ما چهار قانون طلایی طراحی رابط کاربری را با شما به اشتراک خواهم گذاشت. اکثر این اصول برای هر سیستم تعاملی ازجمله محیط‌های رابط کاربری گرافیکی سنتی (مانند برنامه‌های دسکتاپ و موبایل، وب سایت‌ها) و رابط‌های غیر GUI (مانند سیستم‌های تعامل مبتنی بر صدا) قابل اجرا هستند.

اصول طراحی UI عبارت‌اند از:

• کنترل را در اختیار کاربران قرار دهید
• تعامل با یک محصول را راحت کنید
• بار شناختی را کاهش دهید
• رابط کاربری را سازگار کنید

1- کنترل را در اختیار کاربران قرار دهید

رابط کاربری خوب، حس کنترل را به کاربران خود القا می‌کند. داشتن کنترل، باعث احساس راحتی کاربران می‌شود. آن‌ها به‌سرعت یاد خواهند گرفت و حس تسلط سریع را به دست خواهند آورد.

بخشنده باشید و کارها را برگشت پذیر کنید

این قانون به این معنی است که کاربر همیشه باید بتواند هر کاری را که انجام می‌دهد، به‌سرعت پس بگیرد. این قانون به کاربران اجازه می‌دهد تا محصول را بدون ترس دائمی از شکست کاوش کنند. وقتی کاربر می‌داند که خطاها به‌راحتی قابل بازگرداندن هستند، این امر موجب تشویق به کاوش گزینه‌های ناآشنا می‌شود. برعکس، اگر کاربر مجبور باشد با هر اقدامی که انجام می‌دهد بسیار مراقب باشد، آهسته‌تر و کمتر دست به تجربه امور ناشناخته خواهد زد زیر هیچ‌کس به دنبال دردسر نمی‌گردد.

شاید رایج‌ترین رابط کاربری گرافیکی که در آن کاربران گزینه «Undo/Redo» را دارند ویرایشگرهای متن و گرافیک باشند. در حین نوشتن متن یا ایجاد گرافیک، «لغو» به کاربران اجازه می‌دهد تغییراتی را اعمال کنند و از طریق تغییرات ایجاد شده قدم‌به‌قدم به عقب برگردند. «Redo» به کاربران اجازه می‌دهد تا واگرد را لغو کنند، به این معنی که وقتی چند قدم به عقب برگردند، می‌توانند از طریق تغییرات خود دوباره به جلو حرکت کنند.

هنگامی که کاربران به اشتباه، عملکردی در سیستم را انتخاب می‌کنند، «واگرد» می‌تواند بسیار مفید باشد. در این حالت، تابع واگرد به‌عنوان «خروج اضطراری» عمل می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد حالت ناخواسته را ترک کنند. یکی از نمونه‌های خوب چنین خروجی‌های اضطراری، پیام اعلان Gmail با گزینه لغو، زمانی است که کاربران به‌طور تصادفی ایمیلی را حذف می‌کنند.

برای پیمایش، یک رابط کاربری آسان ایجاد کنید

مسیریابی و پیمایش همیشه باید واضح و بدیهی باشد. کاربران باید بتوانند از کاوش در رابط هر محصول نرم‌افزاری لذت ببرند. حتی محصولات پیچیده B2B و دارای ویژگی‌های تخصصی هم نباید کاربران را برای فشردن یک دکمه بترسانند. رابط کاربری خوب، با ارائه برخی زمینه‌ها از جایی که آن‌ها هستند، جایی که بوده‌اند، و جایی که می‌توانند بعدازآن بروند کاربران را در منطقه امن قرار می‌دهد.

2- تعامل کاربر با محصول را راحت کنید

تمام عناصری را که به کاربران شما کمک نمی‌کنند، حذف کنید

رابط‌ها نباید حاوی اطلاعات نامربوط یا به‌ندرت موردنیاز باشند. اطلاعات نامربوط باعث ایجاد نویز در رابط کاربری می‌شود، با اطلاعات مربوط رقابت می‌کند و دید نسبی آن را کاهش می‌دهد. با حذف عناصر غیرضروری یا محتوایی که مستقیماً از وظایف کاربر پشتیبانی نمی‌کند، رابط‌ها را ساده کنید. سعی کنید رابط کاربری را به‌گونه‌ای طراحی کنید که تمام اطلاعات ارائه شده بر روی صفحه نمایش ارزشمند و مرتبط باشد. هر عنصر را بررسی کنید و آن را بر اساس ارزشی که به کاربران ارائه می‌دهد ارزیابی کنید.

درباره اطلاعاتی که قبلاً وارد شده، سؤال نکنید

کاربران را مجبور به تکرار داده‌هایی که قبلاً وارد کرده‌اند نکنید. کاربران به‌راحتی توسط توالی‌های ورودی داده خسته‌کننده اذیت می‌شوند، به‌خصوص زمانی که آن‌ها تمام اطلاعات موردنیاز را قبلاً ارائه کرده باشند. رابط کاربری خوب، حداکثر کار را انجام می‌دهد درحالی‌که به حداقل مقدار اطلاعات از کاربران نیاز دارد.

از اصطلاحات تخصصی و سیستم محور خودداری کنید

هنگام طراحی یک محصول، مهم است که از زبانی استفاده کنید که خواندن و درک آن آسان باشد. سیستم باید به زبان کاربر صحبت کند، با کلمات، عبارات و مفاهیم آشنا برای کاربر، به‌جای اصطلاحات تخصصی یا سیستم محور.

رابط‌های قابل‌دسترس برای همگان طراحی کنید

هنگامی که ما محصولاتی را طراحی می‌کنیم، باید به یاد داشته باشیم که یک محصول با طراحی خوب برای کاربران باهمه توانایی‌ها، ازجمله افرادی که بینایی ضعیف، نابینایی، اختلالات شنوایی، اختلالات شناختی، یا اختلالات حرکتی دارند، قابل‌دسترسی است. رابط کاربری خوب، رابط کاربری قابل‌دسترس است، زیرا بهبود دسترسی محصول شما، قابلیت استفاده را برای همه گروه‌های کاربران افزایش می‌دهد.

خطاها را مهندسی کنید

خطاها در سفر کاربر سهوی هستند. مدیریت اشتباه همراه با پیام‌های خطای بی‌فایده می‌تواند کاربران را ناامید کند و آن‌ها را به رها کردن برنامه شما سوق دهد. از سوی دیگر، یک پیام خطای خوش ساخت می‌تواند لحظه‌ای از ناامیدی را به لحظه قابل درک تبدیل کند. پیام خطای مؤثر ترکیبی از اعلان خطای صریح همراه با نکاتی برای حل مشکل است.

از کار کاربر محافظت کنید

اطمینان حاصل کنید که کار کاربران هرگز از بین نمی‌رود. کاربران نباید کار خود را در نتیجه خطایی از جانب خود از دست بدهند، خطای سیستم، مشکل در اتصال به اینترنت یا هر دلیل دیگری مانند قطعی غیرمنتظره برق کاملاً اجتناب ناپذیر است.

3- بار شناختی را کاهش دهید

بار شناختی، همان مقدار قدرت پردازش ذهنی موردنیاز برای استفاده از یک محصول است. بهتر است از وادار کردن کاربران به فکر کردن/سخت کار کردن برای استفاده از محصول خود جلوگیری کنید.

خرد کردن اطلاعات یا اقدامات

سال 1956، جرج میلر، روانشناس، جهان را با تئوری خرد کردن اطلاعات (chunk) آشنا کرد. میلر در آثارش می‌گوید که حافظه فعال انسان می‌تواند هفت به اضافه یا منهای دو «تکه» اطلاعات را درحالی‌که ما در حال پردازش اطلاعات هستیم، مدیریت کند.

این قانون می‌تواند هنگام سازمان‌دهی و گروه‌بندی موارد باهم استفاده شود. به‌عنوان‌مثال، اگر رابط کاربری شما کاربران را مجبور به وارد کردن شماره تلفن بدون فاصله معمولی کند، می‌تواند منجر به تعداد زیادی شماره تلفن اشتباه شود. افراد معمولاً نمی‌توانند خوشه‌های ده رقمی یا بیشتر را برای کشف خطاها اسکن کنند. دقیقاً به همین دلیل است که شماره تلفن‌ها به قطعات کوچک‌تر تقسیم می‌شوند.

تعداد اقدامات لازم برای انجام یک کار را کاهش دهید

هنگام طراحی یک رابط کاربری، سعی کنید تعداد کل اقدامات موردنیاز کاربر برای رسیدن به هدف را کاهش دهید. لازم به ذکر است قانون «سه کلیک» را به خاطر بسپارید که نشان می‌دهد کاربر یک محصول باید بتواند هر اطلاعاتی را با سه کلیک پیدا کند.

به تشخیص دادن بیش از به یادآوردن اهمیت دهید

کارشناسان توصیه می‌کنند که در طراحی UI، به قدرت تشخیص بیش از یادآوری اهمیت دهید. تشخیص چیزی بسیار ساده‌تر از یادآوری آن است، زیرا تشخیص شامل نشانه‌های بیشتری در مغز ما می‌شود (سرنخ‌ها فعال شدن را به اطلاعات مرتبط در حافظه می‌رسانند، و این نشانه‌ها به ما کمک می‌کنند اطلاعات را به خاطر بسپاریم).

طراحان می‌توانند با قابل‌مشاهده بودن و دسترسی آسان به اطلاعات و عملکرد، شناسایی را در رابط‌های کاربری ارتقا دهند. کمک‌های بصری، مانند راهنمایی‌های ابزار و جزئیات حساس به زمینه نیز به پشتیبانی کاربران در تشخیص اطلاعات کمک می‌کنند.

وضوح بصری را ارتقا دهید

سازمان‌دهی بصری خوب، قابلیت استفاده و خوانایی را بهبود می‌بخشد، و به کاربران اجازه می‌دهد تا اطلاعات موردنظر خود را به‌سرعت پیدا کنند و از رابط کاربری کارآمدتر استفاده کنند.

هنگام طراحی چیدمان:

از ارائه اطلاعات بیش‌ازحد در یک‌زمان روی صفحه خودداری کنید. طراحی سیستم شبکه‌ای بسازید تا از درهم ریختگی بصری جلوگیری کنید.

اصلِ «فرم، تابع کارکرد است» را به خاطر بسپارید.

اصول کلی سازمان‌دهی محتوا مانند گروه‌بندی موارد مشابه باهم، شماره‌گذاری آیتم‌ها و استفاده از سرفصل‌ها را به کار ببرید.

4- رابط‌های کاربری را سازگار کنید

سازگاری یکی از ویژگی‌های ضروری رابط کاربری خوب است. سازگاری یکی از قوی‌ترین عوامل مؤثر در قابلیت استفاده و یادگیری است. ایده اصلی سازگاری، ایده دانش قابل‌انتقال است – به کاربران اجازه دهید دانش و مهارت‌های خود را از یک قسمت از رابط کاربری برنامه به قسمت دیگر و از یک برنامه به برنامه دیگر منتقل کنند.

سازگاری بصری

کاربران هرگز نباید یکپارچگی محصول را زیر سؤال ببرند. رنگ‌ها، فونت‌ها و نمادها باید در سراسر محصول وجود داشته باشد. مطمئن شوید که همیشه به مدیر سیستم طراحی خود مراجعه می‌کنید تا مطمئن شوید که سبک‌های بصری محصول خود را بدون دلیل مشخص تغییر نمی‌دهید. به‌عنوان‌مثال، دکمه ارسال در یک صفحه از سایت شما باید در هر صفحه دیگر یکسان باشد.

از استفاده از سبک‌های مختلف برای عناصر در صفحات مختلف سایت خودداری کنید. کاربران نباید تعجب کنند که آیا یک دکمه تبدیل‌شده مانند این مثال به همان معنی است یا خیر.

سازگاری عملکردی

سازگاری رفتار به این معنی است که محصول باید در سراسر رابط به یک‌شکل کار کند. رفتار کنترل‌های رابط، مانند دکمه‌ها و آیتم‌های منو، نباید در محصول تغییر کند. کاربران تمایلی به غافل‌گیری یا تغییر در رفتار ندارند و این امکان وجود دارد که به‌راحتی ناامید شوند. این امر می‌تواند مانع یادگیری شود و کاربران را از احساس اطمینان در مورد ثبات در رابط بازدارد. کاربر خود را گیج نکنید و با پیروی از «اصل کم‌ترین غافلگیری»، عملکردها را ثابت نگه دارید تا رابط کاربری همان‌طور که کاربران انتظار دارند رفتار کند.

با انتظارات کاربر مطابقت داشته باشید

مردم انتظارات خاصی در مورد برنامه‌ها/وب سایت‌هایی که استفاده می‌کنند دارند. طراحی محصول در تضاد با انتظارات کاربر، یکی از بدترین کارهایی است که می‌توانید برای آن‌ها ر انجام دهید. مهم نیست که چه استدلال منطقی برای عملکرد یا ظاهر یک‌چیز ارائه می‌کنید. اگر کاربران انتظار داشته باشند که کارکرد/ ظاهر متفاوتی داشته باشد، هنگام تغییر این انتظارات با مشکل مواجه خواهید شد. اگر رویکرد شما هیچ مزیت واضحی ارائه نمی‌دهد، مطابق انتظارات کاربران پیش بروید.

و درنهایت اینکه هدف طراحان UI امروزه تولید رابط‌های کاربر پسند است: رابط‌هایی که کاوش را بدون ترس از عواقب منفی تشویق می‌کنند. بدون شک رابط‌های آینده بصری‌تر، فریبنده‌تر، قابل پیش‌بینی‌تر و بخشنده‌تر خواهند بود، اما اکثر اصول طراحی UI که در این مقاله ذکر شده‌اند، مطمئناً برای آن‌ها نیز اجرایی هستند.